فرزندان برتر

برخی از نشانه هایی که در رفتار کودکان اوتیسمی مشهود است در کودکان سالم نیز دیده می شود. به همین دلیل شناسایی کودکان مبتلا به اختلال طیف اوتیسم کار آسانی نیست.

طبق نظر کارشناسان تشخیص قطعی این اختلال تا قبل از سن 3 سالگی کودکان امکان پذیر نیست و نیاز است که والدین تا قبل از این سن، با دیدن برخی از علائم هشدار دهنده اختلال اوتیسم، کودک خود را جهت ارزیابی دقیق تر نزد پزشک متخصص ببرند.

حتما باید خانواده ها علائم هشدار دهنده این اختلال را جدی بگیرند و در سن طلایی برای درمان اقدام کنند تا میزان موفقیت روش های درمانی افزایش یابد. در این مقاله به برخی از علائم هشدار دهنده اختلال طیف اوتیسم در کودکان 3 سال به بالا اشاره شده است.

• کودکان مبتلا به طیف اوتیسم معمولا با تاخیر در حرف زدن مواجه می شوند و قادر نیستند نیازهای خود را به آسانی بیان کنند. تعدادی از این کودکان هرگز حرف نمی زنند ولی گروهی دیگر اگر چه به تاخیر گفتاری دچار هستند ولی نمی توانند به خوبی در یک گفت و گو شرکت کنند.
• الگوهای تکلم غیر معمول در این کودکان مشاهده می شود. اغلب به شکل مکث دار و با صدایی بلند و یا لحنی یکنواخت حرف زده و معمولا از تک واژه ها به جای عبارات کامل استفاده می کنند. همچنین زمانی که از آن ها سوالی پرسیده می شود، همان سوال را به جای جواب تکرار می کنند.
• کودکان اوتیسمی توجهی به حرف های دیگران ندارند و نسبت به صدا زدن اسم خود توسط اطرافیان واکنشی بروز نمی دهند. همچنین رفتارهای ناگهانی همچون خنده، گریه و فریاد زدن در رفتار آن ها مشهود است.
• این کودکان معمولا با تمرکز و دقت خاصی اشیا و یا یکی از خصوصیات آن ها را دنبال می کنند.
• کودکان مبتلا به طیف اوتیسم، تقلیدهای محدودی را انجام می دهند و به ندرت برخی از رفتارهای والدین را تکرار می کنند و معمولا هیچ تمایلی برای شرکت در بازی های همچون خاله بازی نشان نمی دهند.
• اغلب دوست دارند که به تنهایی بازی کنند و تمایلی برای شرکت در بازی های نوبتی و اشتراک اسباب بازی های خود ندارند.
• این کودکان به انجام کارهای روتین و یکنواخت عادت دارند و به سختی تغییرات می پذیرند. به طور مثال چنان چه مسیر همیشگی که از منزل به مهدکودک می روند دچار تغییر شود، به شدت ناراحت شده و بهانه جویی می کنند.
• کودکان مبتلا به اوتیسم سخت گیری وسواس گونه نسبت به غذاهایی که می خورند، نشان می دهند.
• این کودکان معمولا به شکل غیر معمول با وسایل یا اسباب بازی ها به بازی می پردازند به طوری که دیده شده ساعات طولانی را جهت مرتب کردن و نظم بخشیدن به این وسایل اختصاص می دهند.
• در مواردی دیده شده که کودکان اوتیسمی به شکل ناخودآگاه به خود ضربه می زنند و یا دستان خود را گاز می گیرند.
• در کودکان اوتیسمی انجام رفتارهای تکراری همچون ضربه زدن به خود یا حرکات مداوم دست ها به طرفین رایج است.
• این کودکان در برابر تحریکات بیرونی حساسیت بالایی دارند. در مواردی دیده شده که در برابر پوشیدن لباس های خاص، تماس فیزیکی و خوردن برخی از غذاها به شدت مقاومت می کنند و حتی سر و صدا نیز به راه می اندازند.
• کودکان مبتلا به اوتیسم در برابر احساس درد نیز رفتارهای متناقضی بروز می دهند به عنوان مثال ممکن است در مواقعی که صدای بلند می شنوند، گوش های خود را با دست بگیرند اما متوجه زخم بدن خود نگردند.
• این کودکان در برابر احساس ترس نیز واکنش های مختلفی نشان می دهند. آن ها در مواقعی که نیاز است، هیچ گونه احساس ترسی ندارند ولی در مواقع غیر لزوم به شدت می ترسند. به عنوان مثال امکان دارد که از دیدن وسایل معمولی بترسند ولی در مقابل ارتفاع ترسی نشان نمی دهند.
• اختلالات خواب در کودکان اوتیسمی شایع است از جمله این مشکلات می توان به سختی به خواب رفتن و بیداری های مکرر در طول شب اشاره کرد.
• در کودکان اوتیسمی مشکلات رفتاری همچون لجبازی، بیش فعالی، بی نظمی و پرخاشگری نیز دیده می شود.
• این کودکان قادر به درک حالات و حرکات چهره افراد نیستند و نمی توانند افکار، احساسات و اهداف دیگران را در موقع صحبت به خوبی متوجه شوند. این امر موجب می شود این کودکان نتوانند با دیگران ارتباط درستی برقرار کنند و سرخورده می شوند.
• کودکان اوتیسمی معمولا از نقص ژنتیکی همچون سندرم ایکس شکننده، سندرم آنجلمن، اختلال کروموزوم 15 و تصلب دکمه ای نیز رنج می برند که بر عملکرد و رشد مغزی آن ها تاثیر زیادی دارد.
• مشکلات گوارشی همچون یبوست، اسهال مزمن و بیماری های التهاب روده ای در کودکان اوتیسمی شیوع بالایی دارد که باعث تغییرات رفتاری همچون تکان دادن دست ها، کوبیدن سر و .... در آن ها شده تا خشم و تهاجم خود را تخلیه کنند.
• اختلالات تشنجی به ویژه صرع، تشنج تونیک-کلونیک، تشنج غایب و ... در این کودکان زیاد دیده می شود.
• تعدادی از این کودکان به خوردن چیزهای غیر خوراکی تمایل دارند. بروز چنین رفتاری برای کودکان 18 تا 24 ماهه امری طبیعی محسوب می شود ولی کودکان اوتیسمی و دیگر مبتلایان به اختلالات رشدی با افزایش سن نیز خاک، گل یا گچ می خورند. به این رفتار پیکا یا هرزه خواری گفته می شود.

اگر چه بسیاری از این علائم، نشان دهنده ابتلا کودکان 3 سال به بالا به اختلال طیف اوتیسم محسوب می شود اما تشخیص نهایی باید توسط پزشک متخصص صورت گیرد. زیرا تعداد زیادی از این علائم در کودکان سالم نیز وجود دارد و طبیعی است و یا این علائم ممکن است نشان دهنده ابتلا به یک بیماری دیگر باشد. بنابراین ملاک تشخیص اختلال اوتیسم، ارزیابی رفتار کودک توسط پزشک متخصص است.

علائم اوتیسم در کودکان 3 ساله

اختلال اوتیسم باعث مشکلاتی در زمینه تعاملات اجتماعی و برقراری ارتباط می شود. این اختلال، طیف وسیعی داشته و در گروهی از افراد مبتلا باعث چالش های خفیفی در زندگی شخصی آن ها می گردد و در برخی دیگر، نشانه های اوتیسم به صورت بروز رفتارهای تکراری و ضعف در کاربرد زبان گفتاری است. 

چنان چه این اختلال در سن پایین تشخیص داده شود، استفاده به موقع از روش های درمانی پزشکی، کاهش علایم و کنترل آن را به دنبال دارد و همچنین موجب می شود که کودکان مبتلا، استعداد ها و مهارت های خود را بتوانند تقویت کنند. در این مقاله به علایم اختلال اوتیسم در کودکان پرداخته شده است.

طیف اختلال اوتیسم

اختلال اوتیسم در گذشته به ۵ دسته گروه بندی می شد، اما اکنون آن را جز اختلالات رفتاری قرار می دهند و برای آن طیف بندی انجام می دهند.

در بعضی افراد تمام علایم این اختلال بروز می کند و آن ها در گروه طیف شدید این اختلال قرار می گیرند. در مقابل تعدادی از مبتلایان فقط در زمینه برقراری ارتباط با مشکل مواجه هستند و در گروه مبتلایان به طیف خفیف این اختلال گروه بندی می شوند .

اوتیسم اولیه و اوتیسم ثانویه 

اختلال اوتیسم را به دو دسته اوتیسم اولیه و اوتیسم ثانویه نیز تقسیم می کنند. تا کنون علت اوتیسم اولیه مشخص نشده و گفته می شود ژنتیک نقش زیادی در بروز آن دارد. مشکلاتی همچون هیپو تیروئید و صرع باعث اوتیسم ثانویه می شود.

 تحقیقات مختلفی تاثیر عواملی محیطی مانند کمبودهای تغذیه ای در زمان بارداری، سن بالای والدین در زمان بچه دار شدن، آلودگی های محیطی و صنعتی، اختلالات کروموزومی، کم کاری تیروئید، مسمومیت مادر در زمان بارداری با بعضی دارو ها و عفونت بر ابتلا به این اختلال اثبات کرده اند.

از جمله مشکلات اختلال طیف اوتیسم در کودکان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

۱- چالش در تعاملات اجتماعی

یکی از مهمترین نشانه های ابتلا به اوتیسم، اختلال در تعاملات اجتماعی است. معمولا نوزادان به شکل طبیعی موجوداتی اجتماعی هستند و همواره دوست دارند که به چهره افراد خیره  شوند.

نوزادان سالم نسبت به شنیدن صدای افراد واکنش نشان می دهند و زمانی که به سن دو یا سه سالگی می رسند، قادرند لبخند بزنند اما کودکان اوتیسمی در انجام کار های روز مره خود نیز با مشکلاتی مواجه هستند. معمولا علایم این اختلال در سن ۸ تا ۱۰ ماهگی بروز کند.

 از جمله این علایم می توان، نشان ندادن عکس العمل نسبت به شنیدن اسم خود، عدم توجه به اطرافیان، عدم تمایل به ارتباط با اطرافیان و تاخیر در انجام برخی از رفتارها را نام برد.

همچنین این کودکان در بازی های گروهی شرکت نمی کنند و اغلب تمایل دارند، به تنهایی بازی کنند. معمولا کودکان مبتلا به اوتیسم، رفتار والدین را تقلید نمی کنند و رفتار خشونت آمیز نسبت به محبت اطرافیان بروز می دهند.

طبق نتایج مطالعات بیان شده که این گروه از کودکان، به والدین خود وابستگی بسیاری دارند، اگر چه این وابستگی در رفتار آن ها به گونه ای بروز می یابد که پدر و مادر تصور می کنند، کودک تمایلی به برقراری ارتباط با آن ها  ندارد.

 افراد مبتلا به اوتیسم نمی توانند افکار و احساسات دیگران را درک کنند و نشانه های اجتماعی، همچون لبخند زدن و تکان دادن دست، مفهوم خاصی برای آن ها ندارد. آن ها حتی قادر نیستند زبان بدن و حالت چهره افراد را درک کنند، به همین دلیل برقراری روابط اجتماعی، برای آن ها گنگ و نامفهوم است.

اغلب افراد اوتیسمی قادر نیستند اتفاقات رخ داده را از نگاه دیگران برسی کنند. معمولا کودکان پنج ساله سالم نیز متوجه هستند که بین افکار، احساسات و اهداف اطرافیان با خود تفاوت هایی وجود دارد اما اغلب افراد مبتلا به این اختلال از چنین درکی بی بهره هستند. بنابرین قادر به پیش بینی واکنش دیگران نیستند.

از دیگر علایم رایج این اختلال می توان به ضعف در کنترل احساسات اشاره کرد. از این نوع قبیل رفتارها می توان گریه کردن، فریاد زدن، خشم و انجام رفتار های تهاجمی مخصوصا در مکان های نا آشنا و آزاد دهنده را نام برد.

 حتی در مواردی نیز دیده شده کودک به دلیل قرار گیری در چنین موقعیت هایی رفتار هایی خود آزارانه همچون کوبیدن سر، کندن مو یا گاز گرفتن را از خود بروز می دهد.

۲- مشکل در برقراری ارتباط

مشکل در بر قراری ارتباط با اطرافیان یکی دیگر از نشانه های اختلال اوتیسم است .اکثر کودکان تا سن ۳ سالگی در آموزش مهارت های زبان، مراحل مهم را سپری می کنند و قادرند صدا هایی را نیز تولید کنند. همچنین در این سن، یک یا دو واژه را نیز آموخته و نسبت به صدا زدن نام خود واکنش نشان می دهد. حتی در این سن، کودکان قادرند در برابر چیزی که نخواهند عکس العمل بروز داده و با تولید صدا و ادا، اعتراض خود را بیان کنند.

معمولا کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم، در صحبت کردن و یاد گیری زبان بدن با تاخیر مواجه هستند. در گروهی از کودکان که دیرتر مبتلا به این اختلال می شوند، در نخستین ماه های تولد و قبل از دست دادن مهارت های ارتباطی، قادرند صدا های مختلفی را تولید کرده و جملات بی معنی نیز به کار گیرند.

 سایر کودکان اوتیسمی معمولا همزمان با آغاز به کار گیری مهارت های زبانی، با تاخیر زیادی مواجه هستند و صحبت کردن آن ها خیلی دیر اتفاق می افتد. چنان چه درمان مناسب در اختیار این کودکان قرار گیرد، آن ها می توانند کاربرد زبان گفتاری را آموخته و با دیگران ارتباط برقرار کنند.

تعداد زیادی از افراد اوتیسمی که نمی توانند از زبان گفتاری استفاده کنند، از روش های مختلفی همچون زبان اشاره، تصاویر و وسایل الکترونیک برای برقراری ارتباط کمک می گیرند.

  از جمله مشکلات گفتاری مشاهده شده در کودکان اوتیسمی می توان به ترکیب نا مفهوم کلمات و جملات، تکرار چندین باره جملات و پاسخ سوال اطرافیان با همان سوال اشاره کرد.

  کودکانی که به طیف خفیف اختلال اوتیسم مبتلا شده اند، معمولا با تاخیر کمی در یادگیری زبان مواجه هستند و حتی قادرند که کلمات سخت را نیز بیاموزند ولی برای شرکت در گفت و گو های ادامه دار با مشکل مواجه می شوند.

در گروهی از این کودکان، مهارت های زبانی چشمگیر دیده می شود. آن ها حتی می توانند همچون دانشمندان حرف بزنند و مثل سایر بچه ها قادر به گفتن حرف های کودکانه نیستند.

از دیگر مشکلات مبتلایان به اوتیسم این است که نمی توانند زبان بدن، قدرت صدا و برداشت های غیر کلامی دیگران را درک کنند. این افراد از علایم رایج بدنی در ارتباطات خود استفاده نمی کنند و معمولا تفاوت زیادی بین صحبت آن ها و حالت چهره، حرکات و علایم غیر کلامی آن ها  دیده می شود.

اغلب لحن کلام و قدرت صدای کودکان اوتیسمی، بیان کننده احساسات آن ها نیست، این امر موجب می شود که دیگران به سختی درخواست ها و احساسات آن ها را درک کنند و نتوانند رابطه درستی با این افراد برقرار کنند. در نتیجه این کودکان، دچار سرخوردگی شده و رفتار های غیر معمول همچون جیغ کشیدن را انجام می دهند.

 امروزه تکنیک های مختلفی برای افراد مبتلا به اوتیسم طراحی شده تا به کمک این روش ها، بتوانند احساسات خود را نشان دهند. در صورتی که این گروه افراد بیاموزند چگونه خواسته های خود را بگویند و احساسات خود را به نمایش بگذارند، رفتار های مشکل ساز کمتری دیده خواهد شد.

۳- رفتار های تکرار شونده

از دیگر علایم اختلال اوتیسم، رفتار های تکرار شونده همچون تکان دادن دست ها، پریدن و چرخش، چیدن وسایل و تکرار کردن مداوم بعضی صداها، کلمات و جملات است. این قبیل رفتار های تکرار شونده معمولا در بازی های کودکان اوتیسمی نیز مشخص است. اغلب این کودکان زمان زیادی را برای منظم کردن اسباب بازی ها اختصاص می دهند، بدون اینکه با این وسایل بازی کنند.

افراد بزرگسال و مبتلا به اوتیسم به شکلی مشابه، زمان زیادی را جهت انجام کار های منزل و چیدن وسایل به شکل منظم اختصاص می دهند. چنانچه شخصی این نظم را تغییر دهد، به شدت احساس ناراحتی می کنند.

 همچنین افراد مبتلا به اوتیسم، تمایل زیادی به انجام کارهای یکنواخت دارند و تغییر در این برنامه ها، سبب اضطراب و خشم آن ها می شود. رفتار های تکرار شونده معمولا به صورت وسواس فکری یا شیفتگی نیز نمایان می شود.

تعدادی از این افراد در سنین بالاتر، احتمال دارد که به اعداد، نشانه ها، تاریخ ها و موضوعات علمی تمایل زیادی نشان دهند.

۴- نقص ژنتیکی

تعدادی از کودکان مبتلا به اوتیسم از نوعی نقص ژنتیکی رنج می برند که بر رشد مغزی آن ها تاثیر دارد. از جمله این مشکلات می توان سندرم ایکس شکننده، سندرم آنجلمن، توبروز اسکلروزیس،  اختلال کروموزوم شماره ۱۵ و .... نام برد. طبق مطالعات صورت گرفته مشخص شده که ۱۵ تا ۲۰% مبتلایان به اختلال اوتیسم تحت تاثیر این نقص های ژنتیکی هستند.

سابقه خانوادگی یا علایم برخی از این سندرم ها، می تواند به پزشک برای تشخیص درست تر کمک کند تا برای زندگی روزمره و بلند مدت کودک، سریع تر برنامه مشخصی انجام گیرد.

۵- اختلالات دستگاه گوارش

از دیگر مشکلات رایج مبتلایان به اختلال اوتیسم، مشکلات دستگاه گوارش است. در حدود ۸۵ % از کودکان اوتیسمی به مشکلاتی همچون یبوست، اسهال مزمن و یا بیماری های التهاب روده دچار هستند.

درد حاصل از اختلالات دستگاه گوارش، تغییرات خلق خو همچون تکان دادن دست ها، کوبیدن سر، خشم، رفتار تهاجمی و خود زنی نیز در این کودکان را به دنبال دارد. چنان چه این کودکان، تحت درمان مناسب قرار گیرند، انجام چنین رفتار هایی کاهش یافته و کیفیت زندگی آن ها نیز بهبود می یابد.

۶- تشنج

در حدود ۳۹% از افراد مبتلا به اوتیسم، اختلالات تشنجی نیز دیده می شود. از جمله تشنج های رایج در این کودکان می توان به تشنج تونیک - کلونیک، تشنج غایب و دیگر تشنج هایی که فقط توسط نوار مغر مشخص می شوند، اشاره کرد.

 تشنج های مرتبط با این اختلال، در سن کودکی یا بزرگسالی افراد دیده می شود. چنانچه والدین نسبت به تشنج فرزند خود نگران هستند، بهتر است با پزشک مشورت کنند تا جهت بررسی بیشتر، کودک را به پزشک مغز و اعصاب معرفی نماید.

۷- اختلال عملکرد خواب

مشکلات زیادی در زمینه خواب رفتن، بیداری مکرر در طول شب و بیداری های بسیار زود در بین بیماران اوتیسمی شیوع  دارد.

۸- اختلال پردازش حسی

تعداد زیادی از این افراد مبتلا به اختلال اوتیسم، نسبت محرک های حسی، عکس العمل های غیر معمول بروز می دهند. این افراد قادر نیستند محرک های حسی همچون صدا، بو، مزه و حرکات را پردازش و دسته بندی کنند.

گاهی در برابر محرکاتی همچون صدای بوق ماشین نیز عکس العملی نامناسب نشان می دهند.  برخی از افراد مبتلا به اوتیسم در مقابل لمس شدن و شنیدن صداها دارای حساسیت بسیار بالایی هستند که به آن دفاعی حسی می گویند.  یکی از علایم این وضعیت این است که فرد قادر نیست در محیط های با نور معمولی کار هایی همچون لباس پوشیدن را انجام دهد. این گونه اختلالات معمولا توسط کار درمانی یا به کمک روش های درمانی یک پارچگی حسی بهبود می یابند .

۹- پیکا یا هرزه خواری

پیکا در واقع به تمایل افراد برای خوردن چیز های غیر خوراکی گفته می شود. اگر چه چنین رفتاری در سنین ۱۸ تا ۲۴ ماهگی برای کودکان امری رایج است.

 اما تعداد زیادی از افراد مبتلا به اختلال اوتیسم و سایر اختلالات رشدی با افزایش سن نیز چیز هایی همچون خاک، گل، یا گچ را می خورند. نیاز است این افراد در مدت کوتاه جهت بررسی سلامت، آزمایشاتی را انجام دهند تا پزشک مطمئن شود، باکتری یا سمومی به بدن آن ها وارد نشده است.

10- تفکر انتزاعی

تفکر انتزاع در مبتلایان به اوتیسم دیده نمی شود، این تفکر زمانی که شخص  به سن نو جوانی می رسد، تکمیل می شود. معمولا افراد زمانی که به سن نو جوانی می رسند به راحتی مفهوم ضرب المثل ها و کنایه ها را متوجه می شوند اما مبتلایان به این اختلال این توانایی ندارند و قادر نیستند که از این ضرب المثل ها نتیجه بگیرند و موجب می شود که در برقراری ارتباط با دیگران با مشکل مواجه شوند.

در هر سن و مرحله از رشد کودکان، نشانه هایی واضح از اختلال اوتیسم قابل مشاهده است. طبق نتایج مطالعات، در دوران جنینی ابتلا به این اختلال اتفاق می افتد و در صورت ارزیابی دقیق رفتارهای نوزاد، این علایم هشدار دهنده را می توان دید. در ادامه به علایم واضح اوتیسم در سنین مختلف اشاره می شود.

اما باید والدین توجه کنند که تشخیص دقیق این اختلال وظیفه آن ها نبوده و صرفا جهت هشدار باید این علایم را در نظر گرفته و در صورت مشاهده، کودک را برای بررسی دقیقتر نزد پزشک ببرند.

اوتیسم در نوزاد ۳ تا ۴ ماهه

کودکان نرمال در این سن، سعی می کنند که به پیرامون خود به دقت توجه کرده و با وسایل اطراف نیز بازی می کنند. همچنین با دیدن علایق خود از طریق صدا سازی، ذوق خود را نمایان می سازند. علایم هشدار دهنده اوتیسم در این سن شامل موارد زیر هستند :

• کودک مبتلا، عکس العملی در مقابل شنیدن صداها و اتفاقات اطراف بروز نمی دهد.
• تمایلی به شادی و یا لبخند زدن به اطرافیان ندارد .
• صدا سازی انجام نمی دهد و تمایلی به تقلید صدای پدر و مادر نیز ندارد .

اوتیسم در نوزاد ۷ ماهه

در این سن معمولا کودکان کنجکاوی زیادی نسبت به دنیای اطراف خود نشان می دهند و همچنین سعی دارند که نسبت به احساسات اطرافیان عکس العمل بروز دهند.  اغلب قیافه ای شاد و سر زنده دارند.

با رشد آن ها توانایی برقراری ارتباط را نیز یاد گرفته و در زمان شنیدن اسم خود  سعی می کنند که سر خود را بر گردانند. علایم هشداردهنده طیف اوتیسم برای نوزادان در این سن عبارتند از :

• هیچ محبتی در رفتارها آن ها مشاهده نمی گردد.
• هیچ گونه تمایلی به مشارکت در انجام بازی های گروهی ندارند.
• برای جلب توجه دیگران هیچ کاری انجام نمی دهند.
• به سختی آرام می شوند و در حرکات خود با تاخیر مواجه می شوند.

اوتیسم در کودک یک ساله

زمانی که کودکان به سن یک سالگی می رسند، رفتار های احساساتی بیشتری بروز می دهند و حضور والدین را نیز بهتر درک می کنند. هم چنین در این سن، کودکان درک بیشتری از کلمات و جملات اطرافیان پیدا می کنند. علایم هشدار دهنده طیف اوتیسم در یک سالگی کودکان عبارتند از :

• کودکان مبتلا، اغلب به تاخیر های حرکتی مواجه می شوند و قادر نیستند که بدون کمک اطرافیان سر پا بلند شده و یا چهار دست و پا راه بروند.
• کودکان اوتیسمی در سن یک سالگی قادر نیستند به وسایلی که می خواهند، اشاره کنند.
• در صورت آن ها، حالت چهره و حرکات مشخص نیست.
• در این سن حتی نمی توانند واژه هایی مانند «دد» یا « ماما» را بیان کنند.
• هیچ گونه تمایلی جهت انجام بازی با سایر هم سن و سالان خود نشان نمی دهند.

اوتیسم در کودک 2 ساله

زمانی کودکان به سن ۲ سالگی می رسند، سعی می کنند با سایر هم سن و سالان خود ارتباط بیشتری بر قرار کنند. از دیگر مهارت کودکان سالم در این سن می توان به حرف زدن درست، شناخت رنگ ها و شکل ها اشاره کرد. از علایم هشدار دهنده اختلال طیف اوتیسم در سن ۲ سالگی می توان موارد زیر را نام برد :

• کودکان اوتیسمی با دیگران تماس چشمی برقرار نمی کنند.
• قادر نیستند در زمان انجام بازی های ساده نیز حرکات دیگران را پیش بینی نمایند.
• علاقه ای به بازی با سایر هم سن و سال خود نشان نمی دهند.
• برای برقراری ارتباط حتی نمی توانند جملات ساده نیز به کار ببرند.
• از وضوح گفتاری پایینی برخوردار هستند.
• قادر نیستند نقاشی اشکال ساده مانند دایره را ترسیم کنند.
• از کاربرد وسایل ساده مانند مسواک ، چنگال ..... آگاهی ندارند.
• به سختی از والدین جدا می شوند و وابستگی زیادی به آن ها دارند.

اوتیسم در کودک 3 ساله

با رشد کودک و رسیدن آن ها به سنین بالاتر علایم طیف اوتیسم نیز واضح تر می شوند و بهتر می توان این اختلال را تشخیص داد. علایم هشدار دهنده اوتیسم در سن ۳ سالگی شامل :

• از برقراری تماس چشمی با اطرافیان پرهیز می کنند.
• این کودکان تمایل و یا اعتماد به نفس کافی جهت بازی کردن ندارند.
• قادر نیستند حتی با کمک عبارت های کوتاه نیز حرف بزنند.
• توانایی کشیدن اشکال ساده همچون دایره را نیز ندارند.

علایم واضح اختلال طیف اوتیسم در بزرگسالان

با افزایش سن کودک، علایم دیگری از این اختلال بروز می کند به طور مثال کودکان مبتلا در سنین ۴-۵ سالگی رفتاری تهاجمی و یا خجالتی بروز می دهند. همچنین تمایلی به بازی با دیگران ندارند . تعدادی از علایم طیف اوتیسم بزرگسالان شامل موارد زیر است :

• تمایلی به برقراری ارتباط با سایر اطرافیان ندارند.
• به حرف های دیگران توجهی نمی کنند.
• معمولا به انجام کار های یکنواخت علاقه دارند.
• تغییرات ایجاد شده در برنامه های روزمره را به سختی می پذیرند.

هوش کودکان مبتلا به طیف اوتیسم

کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم از نظر هوشی متفاوت هستند. حدود دو سوم آن ها از نظر ذهنی، توانایی بالایی ندارند و بقیه آنها هوش معمولی دارند.

تعدادی از این افراد مبتلا، در برخی مسایل، نبوغ خاصی از خود نشان می دهند . به طور مثال امکان دارد کودک مبتلا به مباحث ستارگان و مسایل نجوم علاقه خاصی داشته باشد و به سرعت اطلاعات زیادی در این زمینه  نیز به دست آورد و ساعت ها درباره آن حرف بزند و به پیام های ارتباطی اطرافیان همچون «بس کن» یا « خسته شدیم » اهمیتی نمی دهد.

درمان اوتیسم

روش درمانی که برای اختلال اوتیسم در کودکان به کار می رود به نیاز های فردی بستگی دارد زیرا این اختلال طیف وسیعی داشته و علایم که در هر فرد بروز می یابد با سایرین تفاوت زیادی دارد . به طور کلی درمان ها شامل گروه های زیر هستند :

• درمان های رفتاری و ارتباطی
• درمان های رژیمی و پزشکی
• درمان های مکمل ( همچون موسیقی و هنر درمانی )

معمولا برای درمان این افراد نیاز است تیمی از روانشناسان، مشاوران، متخصصان توان بخشی، متخصصان گفتار درمان و روان پزشکان با یکدیگر همکاری داشته باشند. در پایان توصیه می شود که والدین به علایم هشدار دهنده این اختلال توجه داشته باشند و آن را حتما جدی بگیرند. چنان چه درمان در بازی طلایی و سن مناسب انجام نگیرد ممکن است میزان موفقیت روش های درمانی کاهش یابد.

علائم اوتیسم در کودکان چه هستند؟

در حال حضور اختلال اوتیسم بین کودکان شیوع نسبتا بالایی دارد. معمولا کودکان مبتلا به این اختلال قادر نیستند با دیگران ارتباط برقرار کنند. برای اختلال اوتیسم تا کنون درمان قطعی کشف نشده است.

طبق نتایج مطالعات صورت گرفته مشخص شده که در کودکان اوتیسمی، نحوه ارتباط سلول های عصبی در مغز، با سایر بچه ها تفاوت دارد که این تفاوت موجب ضعف و ناتوانی آن ها برای انجام کارها و فعالیت های روزانه می گردد.

 ابتلا به اختلال اوتیسم، عوارضی همچون عقب ماندگی جسمی و ذهنی، اختلالات در زمینه یادگیری، مهارت های گفتاری، قدرت بینایی و شنوایی نیز برای فرد به همراه دارد.

طبق نظر کارشناسان، چنان چه این اختلال در سنین پایین تر تشخیص داده شود، درمان آن نیز سریع تر اتفاق می افتد و به بهبود زندگی افراد مبتلا نیز کمک فراوانی خواهد شد.

نتایح حاصل از مطالعات صورت گرفته نشان می دهند که در دوران جنینی نیز ممکن است افراد به اوتیسم و بیماری های طیف آن همچون سندرم اسپرگر مبتلا گردند. ارزیابی دقیق رفتارهای نوزاد قبل از یک سالگی، کمک فراوانی به تشخیص دقیق این اختلال می کند.

علت اختلال اوتیسم

پژوهشگران تاکنون علت دقیق بروز این اختلال را کشف نکرده اند اما مشخص شده که ژن ها در ایجاد آن تاثیر بسزایی دارند. مطالعات زیادی در حال انجام است تا نقش عوامل محیطی همچون مواد شیمیایی موجود در محیط زیست و یا عفونت های قبل از تولد بر بروز این اختلال اثبات کنند.

چنان چه مادر در دوران بارداری، قرص های والپرویک اسید و یا تالیدوماید مصرف کند، احتمال بیشتری دارد که نوزاد او به این اختلال مبتلا گردد.

معمولا علائم این اختلال، قبل از سن 3 سالگی نیز در رفتار کودک قابل مشاهده است. در برخی از موارد دیده شده که نوزادان اوتیسمی تا سن 18 تا 24 ماهگی از رشد طبیعی برخوردار هستند و پس از آن، در مهارت های رشدی و توانایی های آن ها، وقفه ایجاد می گردد.

والدین همواره از بدو تولد نسبت به سلامتی نوزاد خود ابرزا نگرانی می کنند، به همین دلیل چند روش شناسایی اختلال اوتیسم ذکر شده است اما توجه به این نکته ضروری است که باید پدر و مادرها علاوه بر توجه به رشد و عملکرد طبیعی اعضای بدن، حتما نوزاد را جهت ابتلا به این اختلال نیز ارزیابی کنند.

اگر شما نیز نسبت به اینکه نوزاد شما دارای اختلال اوتیسم است، احساس نگرانی دارید یا می خواهید اطمینان حاصل کنید که در آینده نیز این نشانه ها را نخواهند داشت، بهتر است با علائم اولیه آن بیشتر آشنا شوید.

1- نوزادان معمولا همواره شاد و خوشحال به نظر می رسند و در 3 ماهگی می توانند، لبخند بزنند و زمانی که به سن 7 ماهگی می رسند نسبت به صدای شادی، شنیدن اسم خود و یا گرفتن اسباب بازی و ..... عکس العمل نشان داده  و ابراز خوشحالی می کنند.

چنان چه نوزاد دارای چهره ای بی تفاوت است و واکنشی در برابر شنیدن صدای والدین بروز نمی دهد، احتمال دارد به این اختلال مبتلا باشد.

2- معمولاً در سن یک سالگی قدرت بینایی نوزاد تکمیل می گردد. اگرچه نوزاد از نخستین روزهای تولد قادر است که اشیا و افراد را به شکل خاکستری و غیر واقعی ببیند و زمانی که به یک سالگی رسید، می تواند جهان پیرامون خود را واضح و رنگی مشاهده کند.

همچنین در سه ماهگی، نوزاد نسبت به حرکت افراد و اشیاء در پیرامون خود عکس العمل بروز داده و با چشمان خود آن ها را تعقیب می کند. در صورتی که نوزاد در برابر سر و صدا، تغییر نور، حرکت اشیا و افراد واکنش بروز نمی دهد مشاوره با پزشک ضروری است.

3- در 9 ماهگی، نوزاد با کمک کلمات تلاش می کند که با والدین و اطرافیان رابطه برقرار کرده و زبان مادری را بیاموزد. در صورتی که نوزاد در این سن ساکت بوده و هیچ واژه ای را بیان نمی کند و حتی در مواقعی که والدین با او حرف می زنند، فقط نگاه می کند، احتمال دارد به این اختلال مبتلا شده است.

کودک نرمال معمولاً پس از مدتی می تواند کلماتی همچون مامان و بابا را ادا کند و به تدریج واژه های بیشتری را نیز به کار می برد اما نوزادی که به این اختلال مبتلا است، فقط قادر است که به طور نامفهوم کلماتی را بیان کند.

طبق آمارهای منتشر شده، تعداد زیادی از کودکان اوتیسمی با تاخیر در گفتار مواجه می شوند و حدود 15 تا  20 % از این گروه کودکان، در تمام طول زندگی حرف نمی زنند، اگرچه توانایی درک مفاهیم را دارند اما تمایلی به صحبت کردن ندارند و فقط در برخی از مواقع، کلمه یا کلماتی را بیان می کنند.

اکثر کودکان 2 ساله می توانند با ترکیب کلمات، جملاتی ساده بسازند ولی کودک اوتیسمی قادر نیست به خوبی جملاتی را بیان کند.

4- نوزادان هفت ماهه تمایل زیادی به بازی با اسباب بازی و سایر هم سن و سالان دارند اما در کودکان اوتیسمی چنین تمایلی دیده نمی شود و آن ها دوست دارند به تنهایی و با روش خاصی به بازی بپردازند.

والدین برای فهمیدن نوع عکس العمل نوزاد به محیط اطراف، می توانند به او یک عروسک داده و سپس بعد از گذشت زمانی آن را پس بگیرند و به بررسی واکنش های او بپردازند که آیا به مسیر دور شدن نگاه کرده و یا گریه سر می دهد و .....

از دیگر علائم ابتلا به این اختلال، می توان تاخیر در راه افتادن نوزاد را نام برد. اگرچه در برخی از بیماری های دیگر نیز ممکن است این نشانه دیده شود ولی چنان چه نوزاد به سن یک سالگی رسید و حتی قادر نیست به شکل چهار دست و پا نیز حرکت کند، حتما باید توسط پزشک ویزیت گردد.

5- در کودکان مبتلا به اوتیسم معمولا یک سری حرکات تکراری همچون چرخش دست، چرخیدن به دور خود و سایر حرکات غیرطبیعی دیده می شود. چنان چه کودک دارای تیک های حرکتی غیرطبیعی است، ممکن است به این اختلال مبتلا شده باشد.

6- کودکان اوتیسمی از حساسیت بالایی برخوردار هستند و در صورتی که شخصی به طور ناگهانی بدن آنها را لمس کند واکنش های همچون فریاد کشیدن، ترس شدید و حتی قرار از خود بروز می دهند.

این کودکان معمولاً تمایلی به برقراری ارتباط با دیگران نداشته و در دنیای خیالی که ترسیم کرده اند، زندگی می کنند. چنان چه والدین می بینند کودک آنها علاقه ای به بازی با سایر کودکان نداشته و منزوی است. برای ارزیابی دقیق تر، بهتر است او را نزد پزشک متخصص ببرند.

در زمان ناراحتی نیز، آرام شدن آن ها به سختی انجام می گیرد و ممکن است که برای مدت طولانی به گریه، گفتن کلمات نامفهوم زیر لب، فریاد زدن و بروز رفتارهای خودآزاری روی آورند.

برخی از مردم دیدگاه درستی درباره کودکان اوتیسمی ندارند و فکر می کنند که این کودکان قادر نیستند هیچ حرفه ای را یاد بگیرند و حتی آنها را هم سطح با افراد مبتلا به عقب ماندگی ذهنی تصور می کنند.

اما نتایج مطالعات اثبات کرده اند که بسته به میزان شدت این اختلال، افراد قادرند زندگی خوبی برای خود فراهم کنند. تعداد زیادی از این افراد با سپری کردن دوره های آموزشی توانسته اند همچون یک فرد سالم و عادی جایگاه مناسبی در جامعه به دست آورند.

جهت برقراری ارتباط با یک کودک اوتیسمی نیاز است که زمان کافی  را اختصاص داده و راه ارتباطی درست را پیدا کرد. نشان دادن تصاویر، زبان اشاره، نوشتن کلمات و تایپ آن ها برخی از راه های ارتباطی هستند که کودک اوتیسمی از آن ها استفاده کنند.

8- تعدادی از این کودکان، توانایی بالایی جهت استفاده از کامپیوتر، انجام بازی های کامپیوتری و حتی انجام پروژه های برنامه نویسی با این وسیله دارند.

کودکان اوتیسمی با مطالعه و خواندن کتاب ها، بررسی وسایل الکترونیکی و .... به شدت سرگرم شده و یکی از راه های شاد و آرام نگه داشتن آن ها استفاده از این قبیل کارها است.

9- کودکان اوتیسمی به دلیل تحریک پذیری و حساسیت بالایی که دارند، در واکنش به شنیدن سروصدا، حضور در محیط های شلوغ و دین نور پردازی شدید معمولا با احساس ترس مواجه می شوند.

علائم عمومی اوتیسم در سال اول

نوزادان به طور معمول بسیار اجتماعی هستند و نحوه ارتباط آن ها با جهان پیرامون نیز به تشخیص این اختلال کمک فراوانی می کند. به طور کلی فرد مبتلا به اوتیسم در دوران نوزادی ممکن است علائمی همچون موارد زیر را داشته باشد:

• لبخند نزدن
• عدم توجه به صدای مادر
• عدم بروز واکنش نسبت به شنیدن اسم خود
• برقرار نکردن ارتباط چشمی با دیگران
• پاسخ ندادن به علامت های دیگران
• انجام حرکات تکراری (به شکل حرکات تکانی و یا چرخشی)
• تاخیر در یادگیری مهارت های زبانی
• استفاده از کلمات و جملات تکراری
• مقاومت در برابر تغییرات جزئی

البته والدین باید که توجه داشته باشند که این علائم ممکن است در کودکان سالم نیز مشاهده گردند و برای تشخیص دقیق اختلال اوتیسم، مراجعه به پزشک متخصص کودکان ضروری است.

سایر علائم و نشانه های جسمی

• مشکل در هضم و بلع غذا
• مشکلات گوارشی همچون اسهال و یبوست
• ایجاد مشکل  در زمینه خواب
• عدم هماهنگی در عضلات بزرگی که جهت دویدن و یا بالا رفتن احتیاج است.
• ایجاد ناهماهنگی در عضلات کوچکتر
• تشنج در حدود یک سوم افراد مبتلا

اثر اختلال اوتیسم بر مغز

 اختلال اوتیسم بر بخشی از مغز تاثیر می گذارد که مسئول کنترل احساسات، روابط و حرکات بدنی است. نوزادان اوتیسمی معمولاً به دلیل بروز مشکلات در رشد مغزی، دارای دست و یا مغز غیر عادی هستند.

معمولا ژن های معیوبی که از طریق خانواده ها منتقل می شوند، ضعف عملکردی در بعضی از قسمت های مغزی را ایجاد می کنند. پژوهشگران در تلاش اند به وسیله اسکن مغزی، این اختلال را تشخیص دهند.

غربالگری اولیه اختلال اوتیسم

معمولاً اختلال اوتیسم در تعداد زیادی از کودکان قبل از ورود به محیط های آموزشی همچون مدرسه و یا مهدکودک تشخیص داده نمی شود که متاسفانه موجب می شود، سن طلایی جهت درمان موفقیت آمیز از دست برود.

بنابراین نیاز است که غربالگری در سن 9 ماهگی برای تمام نوزادان انجام گردد. هم چنین  باید  در سنین 18 ماهگی و 24 ماهگی نیز پرسش های مرتبط با این اختلال صورت گیرد. به ویژه در کودکانی که اختلال اوتیسم در خانواده  آن ها سابقه دارد و یا رفتارهای خطرناک مشاهده می شود. در ادامه مطلب به علائم هشدار دهنده این اختلال به طور جزئی تر در ماه های مختلف پرداخته شده تا ارزیابی بهتری صورت گیرد.

علائم اختلال اوتیسم تا سن 3 ماهگی

همان طور که اشاره شد، درمان سریع و به موقع باعث تسریع بهبودی اختلال اوتیسم می شود. از جمله علائمی  هشدار دهنده این اختلال در سن 3 ماهگی نوزاد که  باید والدین به آن ها دقت کرد می توان موارد زیر را نام برد.

• نوزاد نسبت به شنیدن صداهای بلند واکنشی نشان نمی دهد.
• او با چشمان خود به پیگیری اشیا در حال حرکت، نمی پردازد.
• نسبت به گرفتن اشیا توجهی ندارد.
• با مشاهده واکنش های اطرافیان، نمی خندد.
• صداهای بی ربطی که نوزادان قبل از باز کردن زبان به کار می برند همچون غان و غون در این کودکان مشاهده نمی شود.
• توجهی به چهره های جدید ندارد.

علائم اختلال اوتیسم تا سن 7 ماهگی

• نسبت به صداهای اطراف بی تفاوت است.
• قادر نیست به دیگران محبتی نشان دهد.
• صدا خنده و اصوات دیگری از نوزاد شنیده نمی شود.
• توجهی به گرفتن اشیا ندارد.

• نوزاد برای خود نیز لبخندی نمی زند.
• برای جلب توجه دیگران، هیچ رفتاری بروز نمی دهد.
• نسبت به انجام بازی "داله موشه"، رغبت و علاقه ای ندارد.

علائم اختلال اوتیسم تا سن 12 ماهگی

• نوزاد قادر نیست به شکل چهار دست و پا راه برود.
• نمی تواند تک واژه را نیز  در گفتار خود به زبان بیاورد.
• حرکات بدن همچون تکان سر یا تکان دادن بدن نیز در نوزاد مشاهده نمی شود.
• هیچ اشاره ای به اشیا یا تصاویر ندارد.
• نوزاد قادر نیست که حتی با کمک پشتیبان سرپا بایستند.

علائم اختلال اوتیسم تا سن 24 ماهگی

• کودک در این سن قادر نیست راه برود.
• توانایی صحبت کردن بیش از 15 کلمه را ندارد.
• کاربرد وسایل خانه همچون تلفن، چنگال، لیوان و .... را بلد نیست.
• نمی تواند کارها یا حرف های دیگران را تقلید کند.
• قادر به هل دادن حتی یک اسباب بازی چرخ دار نیز نیست.
• پیگیری دستورالعمل های ساده را نیز انجام نمی دهد.

 در موارد بسیاری دیده شده که این کودکان رفتارهای خاصی از خود بروز می دهند همچون گریه و بی قراری در محیط های شلوغ، ترس در برابر شنیدن صدای وسایل برقی مانند جاروبرقی، ماشین لباس شویی، زنگ تلفن و ...

حتما باید والدین این زنگ خطر را جدی بگیرند و برای بررسی ابتلا به اختلال اوتیسم او را به مرکز پزشکی ببرند.

همان طور که اشاره شد، هر کودک اوتیسمی از ویژگی های شخصیتی و روانی منحصر به فردی برخوردار است و کارشناسان و پزشکان فقط می توانند میزان شدت این اختلال را تشخیص دهند.

چنان چه از کودک اوتیسمی حمایت کافی شود و درمان های پزشکی و روش های درمانی در زمان مناسب ضورت گیرد، از بسیاری از عوارض که ممکن است آینده ی کودک را تباه کند، جلوگیری می شود.

علائم اوتیسم در کودکان نوپا 1 ساله

علائم اوتیسم ممکن است در کودکان زیر یک سال نیز دیده شود. در حال حاضر پزشکان مهارت بیشتری در تشخیص و شناسایی این اختلال کسب کرده اند. معمولا پدر و مادران اولین کسانی هستند که متوجه تفاوت رفتاری فرزندان خود با سایر بچه ها می شوند. اگر چه حتما باید تشخیص نهایی توسط پزشک متخصص صورت گیرد.

برای آشنایی بیشتر خانواده ها با برخی از علائم و نشانه های اختلال اوتیسم در کودکان دو ساله و بالاتر، موسسه فرزندان برتر این مطلب را تهیه کرده است که مطالعه آن به خانواده ها جهت شناسایی بهتر این اختلال پیشنهاد می شود.

اوتیسم از جمله اختلالات مغزی است که موجب کاهش توانایی فرد جهت ایجاد ارتباط می شود. این اختلال طیف وسیعی داشته و در کودکان شیوع نسبتا بالایی دارد.

تعدادی از این کودکان قادرند از پس این اختلال برآیند، برخی فقط در انجام حرکات با مشکل مواجه هستند و  گروه دیگری از آن ها در اختلال در تکلم دارند.

شیوع اختلال اوتیسم

در سال 1975 آماری را سازمان جهانی بهداشت منتشر کرد طبق آن مشخص شد که از هر 5 هزار نفر، یک کودک مبتلا به اختلال اوتیسم است. اما این آمار در سال 2004 به یک کودک در 166 نفر افزایش یافت و در سال 2014 به یک نفر از هر 42 کودک رسید.

اختلال اوتیسم  در گذشته به 5 گروه دسته بندی می شد اما در حال حاضر گفته می شود که این اختلال جز اختلالات رفتاری بوده و طیف مختلفی دارد.

در بسیاری از افراد اوتیسمی، تعداد زیادی از علائم آن بروز کرده و گفته می شود که این افراد  به طیف شدید این اختلال مبتلا هستند. اما برخی دیگر از مبتلایان، فقط در زمینه برقراری ارتباط با مشکل مواجه هستند و نمی توانند احساسات دیگران را درک کرده و دوست صمیمی پیدا کنند، و جز طیف خفیف اوتیسم قرار می گیرند.

نشانه های ابتلا به این اختلال، معمولا در سن 9 ماهگی واضح است اما زمانی که کودک به سن 2-3 سالگی برسد، این علائم کاملا مشخص هستند. نشانه های این اختلال در سه حوزه برقراری ارتباط، تکلم، علائق و بروز رفتارهای تکراری مشاهده می شود.

علائم هشدار دهنده اختلال اوتیسم در سال دوم زندگی کودکان

در سال دوم زندگی کودکان نشانه های ظاهری ابتلا به اختلال اوتیسم بیشتر مشخص است. کودکان نرمال در دو سالگی قادرند جملاتی را بر زبان آورده و حتی برای رفع نیازهای خود، از دست برای اشاره کردن کمک بگیرند اما کودکان اوتیسمی چنین توانایی ندارند. در ادامه به نشانه های اوتیسم کودکان در سن دو سالگی اشاره شده است و حتما باید والدین در صورت مشاهده این علائم کودک را جهت بررسی دقیق تر نزد پزشک متخصص ببرند.

• کودک مبتلا به اوتیسم در 16 ماهگی قادر نیست هیچ واژه ای برای حرف زدن به کار ببرد.
• این کودک در 18 ماهگی، برای انجام بازی حتی تظاهر نمی کند.
• در سن 2 سالگی، نمی تواند جملات دو کلمه ای را به کار ببرد.
• از مهارت های گفتاری کمی برخوردار است.
• علاقه خاصی به اتفاقات پیرامون نشان نمی دهد.

علل ایجاد اختلال اوتیسم

در ایجاد اختلال اوتیسم، عوامل مختلفی سهم دارند اما توارث نقش پر رنگ تری در بروز آن ایفا می کند. جهش های ژنتیکی و توارث ژن ها از جمله علل ایجاد این اختلال هستند.

امروزه هر چند علم پزشکی پیشرفت زیاده داشته ولی تا کنون اطلاعات دقیق و کاملی از نحوه بروز این اختلال به دست نیامده است. مطالعات زیادی در این خصوص صورت گرفته و بیان شده که عوامل مختلفی همچون کمبود های تغذیه ای در دوران بارداری، سن بالای پدر و مادر در زمان بچه دار شدن و بیماری های دوران نوزادی در بروز این اختلال موثر هستند.

علائم واضح اختلال اوتیسم در کودکان دو سال دو سال و بزرگتر

همان طور که در مقاله موجود در سایت " علائم اوتیسم در نوزادان" اشاره شد، اختلال اوتیسم در کودکان کمتر از یک سال با نشانه هایی هشدار دهنده ای همراه است. کودکان اوتیسمی در سنین بالاتر نیز دارای علائم هشدار دهنده خاصی هستند  که به تشخیص دقیق تر این اختلال کمک می کند.

والدین باید به این نکته توجه داشته باشند که بسیاری از رفتارهای کودکان اوتیسمی در کودکان نرمال نیز وجود دارد. بنابراین جهت تشخیص قطعی نیاز است که رفتار کودک توسط پزشک متخصص مورد ارزیابی قرار گیرد.

کودکان مبتلا به اوتیسم در سنین دو سالگی ممکن است علائم زیر را داشته باشند:

تاخیر زبانی

برخی از کودکان اوتیسمی قادر نیستند برای رفع نیازهای خود حرف بزنند. عده ای از این کودکان هرگز صحبت نمی کنند و گروه دیگری از آنان، اگر چه مهارت های زبانی را به خوبی می آموزند ولی قادر نیستند در یک گفت و گو شرکت کنند.

داشتن الگوهای گفتاری غیر عادی

این گروه از کودکان ممکن است به شکل تامل کنان و با صدای تیز و یکنواخت با دیگران حرف بزنند. همچنین کودکان اوتیسمی معمولا از تک واژه به جای جملات استفاده می کنند و یا جمله ای را بارها تکرار می کنند. اغلب دیده شده در زمانی که شخصی از این کودکان سوالی می پرسد، همان سوال را تکرار می کنند.

عدم درک حرف های دیگران

کودکان اوتیسمی به نظر می آید که حرف های دیگران را درک نمی کنند و حتی آن ها نسبت به شنیدن اسم خود هیچ عکس العملی بروز نمی دهند.

همچنین این کودکان در موارد بسیاری، به شکل ناگهانی در موقعیت های مختلف شروع به گریه، خنده یا جیغ زدن می کنند.

تمرکز خاص بر یک شی

از دیگر علائم کودکان اوتیسمی در سن دو سالگی می توان تمرکز و دقت آن ها را نام برد. آن ها معمولا تمرکز خاصی بر اشیا و یا بخشی از آن ها نشان می دهند.

تقلید کردن از دیگران

این کودکان به طور معمول رفتار و کارهای والدین را تقلید نمی کنند و علاقه ای به شرکت در بازی های ساختگی و وانمودی ندارند.

علاقه به بازی کردن

کودکان اوتیسمی دوست دارند به تنهایی بازی کنند و کمتر دیده شده آن ها با هم سن و سالان خود رابطه دوستی برقرار کنند و یا اسباب بازی های خود را به اشتراک بگذارند.

نداشتن انعطاف در برابر تغییرات

 کودکان اوتیسمی اغلب وابستگی شدیدی به برنامه های روتین و یکنواخت دارند و تغییرات را به سختی می پذیرند. به طور مثال چنان چه مسیر همیشگی که از خانه به مهد کودک می روند، دچار تغییر شود به شدت عصبی شده و رفتارهای تهاجمی نشان می دهند. همچنین آن ها نظم و دقت بسیاری نسبت به وعده های غذایی که می خورند، نیز دارند.

بازی با اسباب بازی به شکل غیر معمول

کودکان مبتلا به اختلال اوتیسم معمولا زمان زیادی را برای چیدن اشیا در یک خط و منظم کردن آن ها اختصاص می دهند.  انجام کارهایی همچون باز و بسته کردن مکرر یک در، فشار آوردن مداوم یک کلید یا دکمه روی وسایل، چرخش چرخ یک ماشین اسباب بازی به آن ها لذت بسیاری می دهد.

حساسیت و تحریک پذیری بالا

اغلب این کودکان در برابر لمس شدن بدن خود توسط دیگران مقاومت می کنند و شنیدن سر و صدای زیاد موجب آشفتگی آن ها می شود.

از دیگر رفتارهای خاص آن ها می توان به حساسیت بالا در برابر استشمام بو ها، پرهیز از خوردن غذاها و پوشیدن لباس های با جنس خاص اشاره کرد.

بروز واکنش های غیر معمول در مقابل درد

در رفتار کودکان اوتیسمی نسبت به درد، واکنش های بیش از حد معمول و یا کمتر از حد طبیعی دیده می شود. به عنوان مثال ممکن است این کودکان با شنیدن صداهای بلند، با دست گوش های خود را بگیرند ولی در زمانی که در حال کندن پوست بدن خود هستند اصلا متوجه این اتفاق نگردند.

بروز واکنش های مختلف در مقابل احساس ترس

این کودکان گاهی بدون علت خاصی می ترسند ولی در مواردی که دلیلی برای ترس وجود دارد، نمی ترسند. به عنوان مثال در مواردی که اشیایی همچون بادکنک را از نزدیک می بینند ممکن است به شدت بترسند ولی دیدن ارتفاع هیچ ترسی برای آن ها ایجاد نمی کند.

اختلالات خواب

تعداد زیادی از کودکان اوتیسمی در زمینه خواب با مشکلاتی مواجه هستند همچون مشکل برای به خواب رفتن، بیداری های زیاد در طول شب و یا بیداری در صبح بسیار زود.

مشکلات رفتاری

این گروه از کودکان رفتارهای خاصی نشان می دهند. در برخی مواقع به شدت بیش فعال بوده و ممکن است رفتارهای پرخاشگرانه و یا تکانشی نیز بروز دهند.

آسیب زدن به خود

در تعدادی از کودکان اوتیسمی رفتارهای خود آزارانه نیز دیده می شود. به طور مثال ممکن است اقدام به خود زنی یا گاز گرفتن دست های خود کنند.

انجام کارهای تکراری

این کودکان کارهای تکراری همچون بال زدن به شکل بالا و پایین بردن دست ها مانند پرنده ها را مرتبا انجام می دهند.

سایر علائم و نشانه های جسمی اختلال اوتیسم

کودکان اوتیسمی اغلب از مشکلات دستگاه گوارش همچون یبوست و اسهال رنج می برند. در این کودکان معمولا ناهماهنگی در عضلات بزرگ که جهت پیاده روی و کوهنوردی نیاز است، دیده می شود. تشنج و صرع نیز در حدود یک سوم از این کودکان شیوع دارد.

علائم ناشی از مشکلات اجتماعی، زبانی و حرکتی

• کودکان اوتیسمی هیچ تمایلی به برقراری ارتباط با دیگران ندارند.
• نمی دانند چگونه با سایر دوستان و هم سن و سالان خود دوست شده و به بازی بپردازند.
• قادر به درک احساسات خود نیستند.
• معمولا در کاربرد ضمایر با مشکل مواجه هستند و اغلب خود را سوم شخص خطاب می کنند.
• اغلب حرکات صورت آن ها با آن چه که می گویند، مطابقت ندارد.
• قادر نیستند از زبان بدن جهت برقراری ارتباط کمک بگیرند.
• زمان زیادی را صرف نگاه کردن به حرکات پنکه و یا چرخ های اسباب بازی می کنند.

هوش کودکان اوتیسمی

حدود دو سوم کودکان اوتیسمی از نظر ذهنی، کم توان هستند و بقیه آن ها از هوشی معمولی برخوردار هستند. گروهی از کودکان مبتلا به اوتیسم در یادگیری تعدادی از مسائل نبوغ خاصی نشان می دهند. به طور مثال ممکن است به سیارات و نجوم علاقه بسیاری نشان دهند و به سرعت اطلاعات زیادی از آن ها کسب کنند و ساعات طولانی برای دیگران درباره این موضوعات حرف بزنند. در صورتی که با واکنش هایی همچون " بس کن" یا " خسته شدیم" از سوی اطرافیان نیز مواجه شوند، توجهی نمی کنند.

تعداد زیادی از والدین کودکان اوتیسمی در برابر پذیرش بیماری فرزند خود مقاومت می کنند اما چنین رفتاری فقط موجب محروم شدن کودک آن ها از زمان طلایی درمان می شود. در صورتی که در سن مناسب به کودک آموزش های مورد نیاز داده شود، احتمال بیشتری دارد که رفتار کودک طبیعی تر گردد.

قبل از 5 سالگی بهترین سن جهت درمان اختلال اوتیسم است، هر چه این اختلال در سن کمتری تشخیص داده شود میزان موفقیت روش های درمانی افزایش می یابد.

علائم اوتیسم در کودکان 2 ساله